5 kroków skutecznej identyfikowalności produktów branży mleczarskiej
Jak firmy z branży mleczarskiej mogą efektywnie realizować wymagania identyfikowalności i jednocześnie w jaki sposób zaspokajać potrzeby konsumentów związane z transparentnością danych o produkcie? Na te i inne pytania odpowiada Adrian Bogacz, Konsultant ds. sprzedaży, CSB-System Polska Sp. z o.o.
Bakterie w mleku, obecność składnika alergennego czy ciała obcego w produkcie gotowym? Gdy występuje ryzyko wycofania asortymentu z rynku, firmy muszą dokładnie wiedzieć komu i kiedy dostarczyły jakie produkty.
Opisana sytuacja dotyczy nie tylko rynku mleczarskiego, a sposób postępowania będzie podobny w przypadku wystąpienia finprofilu w jajkach czy plastikowych części w mięsie mielonym. Jedno natomiast jest pewne, bez odpowiednich narzędzi wycofanie konkretnych partii produktów jest mocno utrudnione, a koszty tylko wizerunkowe ponoszone przez producenta, znaczne. Jak zatem przygotować, wdrożyć oraz czerpać korzyści z narzędzia jakim jest śledzenie pochodzenia?
1. Wyznaczenie celów
Tylko dobra koncepcja identyfikowalności z jasno określonymi celami prowadzi do sukcesu. Pierwszym krokiem jest identyfikacja słabych punktów oraz określenie celów śledzenia pochodzenia. Należy odpowiedzieć na pytania czy chodzi o większe bezpieczeństwo produktów, szybką reakcję w przypadku wycofania produktu, zwiększenie jakości, a może poprawę wizerunku?
Indywidualne wymagania i życzenia firm znacznie się od siebie różnią- w przypadku polskiego czy szwajcarskiego producenta sera obowiązują inne ramy prawne niż w przypadku amerykańskiego. Wycofanie produktów ze sprzedaży na rynku niemieckim musi być przeprowadzona znacznie szybciej niż w niektórych innych krajach.
Kolejnym przykładem mogą być trendy kreowane przez konsumentów na różnych rynkach, a które finalnie mają swoje odzwierciedlenie w nowych znakach jakości. Dodatkowo skuteczne wdrożenie śledzenia pochodzenia może być skorelowane ze staraniem się o uzyskanie Certyfikatu Systemów Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności („Wolne od GMO” realizowane przez PIM). Realizację wskazanych wyżej celów należy zaplanować strategicznie i koncepcyjnie, a do tego niezbędny jest zespół projektowy o różnych umiejętnościach i wiedzy operacyjnej.
Kolejnym krokiem jest wybranie rozwiązania systemowego dostawcy, który może pochwalić się doświadczeniem, zaprezentować standardy najlepszych praktyk oraz elastycznie i szybko zareagować na zmieniające się oczekiwania rynkowe.
2. Zdefiniowanie wielkości partii
Jakość w śledzeniu pochodzenia zależy od definicji serii produkcyjnej oraz partii. Jedno jest pewne: mniejsze i jednolite serie produkcyjne umożliwiają dokładniejsze śledzenie pochodzenia. Wymagają one jednak także większych nakładów na rejestrację danych, a tym samym oznaczają wyższe koszty. W związku z tym na etapie definiowania lub rozgraniczania serii produkcyjnych eksperci zalecają wypracowanie kompromisu pomiędzy indywidualnym zarządzaniem ryzykiem a rentownością. Z doświadczenia wielu zakładów produkcyjnych na całym świecie wynika, że dobrym pomysłem jest tworzenie dziennych lub zmianowych serii produkcyjnych. Kolejne zalecenia ogólne nie mają jednak racji bytu, głównie ze względu na duże różnice strukturalne i organizacyjne w poszczególnych zakładach. Na przykład: pomimo dużych partii produkcyjnych, o wiele łatwiej jest prześledzić pochodzenie mleka, które jest dostarczane przez duże gospodarstwa rolne, a następnie poddawane obróbce i sprzedawane przez jedną mleczarnię niż pochodzenie produkowanego w małych seriach produkcyjnych sera BIO sprzedawanego za pośrednictwem sklepów z żywnością ekologiczną.
3. Wybór rodzaju identyfikacji
Warunkiem odtworzenia pełnej ścieżki pochodzenia jest oznakowanie i identyfikacja produktów - najlepiej zautomatyzowana. Jest to możliwe tylko przy użyciu odpowiednich instrumentów, takich jak numery identyfikacyjne, kody kreskowe lub RFID zgodnie ze standardami GS1. Powszechnymi standardami są GS1-128, numer jednostki wysyłkowej (NVE lub SSCC) oraz EPCIS. Przychodzące towary mają decydujące znaczenie dla wszystkich dalszych procesów identyfikacji. Stanowi to podstawę dla wspieranego przez IT transferu informacji do magazynu, produkcji, pakowania i etykietowania, aż do kompletacji.
4. Gromadzenie właściwych danych we właściwym miejscu
Organizacja identyfikowalności staje się skomplikowana wszędzie tam, gdzie w produkcji miesza się różne partie surowców. To tutaj tworzone są nowe partie, które z kolei muszą być zarządzane i przekazywane do kolejnych etapów produkcji lub pakowania. Należy zapewnić stanowiska rejestracji danych IT we wszystkich istotnych punktach procesu operacyjnego, aby zbierać i przetwarzać informacje online. To, czy używane są urządzenia mobilne, komputery czy stacjonarne czytniki kodów kreskowych, zależy od warunków przestrzennych w firmie i indywidualnej koncepcji przepływu materiałów.
5. Wykorzystanie danych i tworzenie wartości dodanej
Każdy system identyfikowalności jest tak dobry, jak jakość danych. Co więcej, ostatecznie zależy to od tego, czy potrafimy analizować i wizualizować dane za pomocą oprogramowania. Tylko wtedy można efektywnie organizować i automatyzować procesy wycofywania produktów - co jest już częściowo wymagane przez przepisy. Dodatkowo, narzędzie śledzenia pochodzenia może być wykorzystane w obszarze marketingu jako ciągłe podnoszenie jakości i wyjątkowe dbanie o bezpieczeństwo Klienta.
Znaczenie systemów identyfikowalności z pewnością będzie rosło. W krajach Europy Zachodniej wiele firm już dostarcza swoje dane do systemów informatycznych konsumentów, takich jak fTrace, Mynetfair czy ATC. Przypuszczalnie te lub podobne bazy danych odegrają w pewnym momencie również rolę w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Wówczas identyfikowalność nie tylko zapewni wartość dodaną, która jest decydująca dla sprzedaży, ale także stanie się podstawowym wymogiem, aby w ogóle móc prowadzić działalność.
Systemy identyfikowalności oferują również doskonałą okazję do optymalizacji procesów, a także do czerpania z nich korzyści ekonomicznych. Optymalizacja zakupów, aktualne informacje o stanie magazynowym, niezawodne zasady planowania, miarodajne oceny i statystyki, dokładne wyliczenia partii - to wszystko przynosi wymierne korzyści. Aby jednak móc z nich skorzystać, należy wspierać się profesjonalistami, dla których czas realizacji, koszty i jakość usług są priorytetami. Tylko wtedy wdrożenie rozwiązań zakończy się sukcesem i stworzy podstawy dla kolejnych projektów IT.
Źródło i fot.: CSB-System